Każdy rodzic chce, żeby jego dziecko rozwijało się prawidłowo. O ewentualnych odchyleniach od normy informują poradniki dla rodziców, lekarze, ale też …siatki centylowe. Co to jest? W jaki sposób mogą pomóc w monitorowaniu rozwoju maluszka?
Norma wzrostu i wagi niemowlaka
Rozwój dziecka zależy od wielu czynników genetycznych i środowiskowych. Na to, ile dziecko będzie mieć wzrostu i jaką będzie mieć wagę, ma wpływ m.in.: wzrost rodziców, sposób karmienia czy przebyte choroby. Noworodki urodzone między 38. a 42. tygodniem ciąży ważą między 2500 gramów a 4000 gramów, a ich wzrost wynosi między 50 a 55 centymetrów. Warto wiedzieć, że masa ciała dziecka w pierwszych dniach życia często zmniejsza się o 10 lub 15% w stosunku do masy w dniu narodzin. Nie trzeba się więc martwić, jeśli dziecko na pierwszej wizycie lekarskiej waży mniej niż wcześniej. Pomiar długości ciała noworodka w dniu narodzin i w kolejnych miesiącach życia jest przeprowadzany inaczej i najczęściej nie jest dokładny. Masę ciała, wzrost i obwód głowy niemowlaka, a później małego dziecka lekarz wpisuje w książeczkę zdrowia dziecka, a następnie przenosi je na wykres, czyli na siatki centylowe.
Zobacz: Co oznacza odruch Moro?
Czym są siatki centylowe?
Siatki centylowe to wykresy opracowywane na podstawie lokalnych statystyk. W każdym kraju będą one prezentowały się nieco inaczej. Inne siatki centylowe będą obowiązywały dla dziewczynek, a inne dla chłopców. Osobne siatki tworzy się też dla dzieci z chorobami genetycznymi, na przykład z zespołem Downa. Siatki centylowe, poza tym, że znajdują się w książeczce zdrowia dziecka, można znaleźć w Internecie. W odpowiedni kalkulator wprowadza się takie dane, jak tydzień porodu, data urodzenia, waga, wzrost i płeć dziecka. Wtedy można wyliczyć BMI maluszka i sprawdzić, czy rozwija się prawidłowo.
Jak czytać siatki centylowe?
Wykres siatek centylowych może wyglądać na nieco skomplikowany. Jak więc prawidłowo go odczytywać? W uproszczeniu przyjmuje się, że masa niemowlaka w 1. miesiącu życia zwiększa się o około 600 gramów, czyli mniej więcej 20 gramów na dobę. W 2. i 3. miesiącu jest to 26-31 gramów na dobę, czyli w sumie między 800 a 900 gramów. Później przyrost masy dziecka nie jest już tak intensywny – do 6. miesiąca będzie wynosić 700 gramów na miesiąc, czyli około 23 gramy na dzień, a między 6. a 12. miesiącem życia – 500 gramów w miesiącu.
Jeżeli dziecko urodziło się za małe, ale jest prawidłowo karmione i nie choruje, nadrobi masę i “dogoni” rówieśników, których urodzeniowa masa ciała mieści się w normie. Zwykle następuje to do 2. lub 3. roku życia – później szanse na nadrobienie normy są niewielkie.
O tym, czy maluszek rozwija się prawidłowo, nie świadczą liczby z wykresu, ale kształt siatek centylowych i proporcje wyników. Jeżeli nie ma dużych rozbieżności między wagą a wzrostem, a wykres przebiega regularnie, to nie ma powodów do niepokoju i wyniki w dolnej lub górnej granicy normy nie powinny spędzać rodziców snu z powiek. Jednak, w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do zdrowia i prawidłowego rozwoju dziecka, najlepiej jest zasięgnąć porady lekarza.
Zobacz: Co warto wiedzieć o ADHD?
