Które dziecko nie lubi słodyczy? Nawet dorośli często nie umieją się oprzeć tabliczce czekolady czy cukierkom. Cukier u dzieci – czy może być szkodliwy?
Właściwości cukru
Cukier dla naszego organizmu oznacza samą energię, czyli tzw. “puste kalorie”. Nie zawiera witamin, ani minerałów. I o ile cukier sam w sobie nie jest szkodliwy, to, co za dużo, to niezdrowo. Nadmiar cukru przyczynia się do:
- próchnicy zębów,
- nadwagi i otyłości,
- insuliooporności,
- cukrzycy typu 2,
- chorób krążenia,
- zespołu metabolicznego (narządy wewnętrzne są otłuszczone, a parametry glukozy, ciśnienia krwi, trójglicerydów i cholesterolu LDL przekraczają normy),
- zaburzeń trawienia,
- nadciśnienia,
- miażdżycy,
- zapalenia woreczka żółciowego,
- może nasilać trądzik.
Zobacz: Jakie właściwości powinna mieć maść na blizny u dzieci?
Rodzaje cukru
Cukier dzielimy na glukozę, fruktozę, sacharozę i laktozę. Glukoza jest cukrem prostym, zawartym między innymi w winogronach i miodzie. Fruktoza jest słodsza od glukozy i jest cukrem owocowym. Znajduje się w owocach i – tak jak glukoza – w miodzie, a także w nektarze kwiatów. Sacharoza składa się z glukozy i fruktozy i jest cukrem spożywczym. Znajduje się w trzcinie cukrowej, burakach cukrowych, ananasach i marchwi. Natomiast laktoza jest cukrem mlecznym, zawartym w mleku ssaków. Nietolerancja laktozy bierze się z braku enzymu, czyli laktazy, koniecznego do jej rozkładu.
Cukier u dzieci – na co zwracać uwagę?
Według Światowej Organizacji Zdrowia, wolne cukry nie powinny przekraczać 10% diety dorosłych oraz dzieci. Jednocześnie wskazuje się na korzyści zdrowotne, kiedy obecność cukru w diecie to zaledwie 5%. Wolne cukry to cukry, które naturalnie występują w miodzie czy owocach, oraz cukry dodane przez producenta lub kucharza do żywności i napojów. Ilość cukru w diecie dziecka nie powinna przekraczać 24 gramów na dobę (5,5 łyżeczki). Warto czytać etykiety, bo wiele produktów dedykowanych dla maluchów – płatki śniadaniowe na przykład – zawierają cukier w sporych ilościach. Dużo cukru zawiera także ketchup, dania instant, napoje gazowane i niegazowane, pączki, drożdżówki lub słodycze w każdej postaci.
Czym zastąpić cukier u dzieci?
Żeby pozostać zdrowym, nie trzeba rezygnować ze słodkiego smaku. Na rynku można znaleźć sporo zdrowych zamienników zwykłego cukru.
- Stewia
Roślina z Ameryki Południowej, która zawiera w swoich liściach i łodygach glikozydy stewiolowe. Nie dostarcza kalorii. Jest 200-300 razy słodsza od cukru, dlatego nie ma potrzeby dodawania jej w dużych ilościach. Ma lekko gorzkawy smak, który nie wszystkim będzie odpowiadał. Można kupić stewię w postaci liści, ale też proszku, płynów i tabletek.
- Ksylitol
Jest cukrem wytwarzanym z kory brzozy. Ma 10 krotnie niższy indeks glikemiczny i dużo mniej kalorii (40 % mniej) od tradycyjnego cukru. Idealny dla cukrzyków, bo nie wywołuje nagłych wyrzutów insuliny do krwi. Słodkością dorównuje cukrowi spożywczemu. Wskazuje się na właściwości zdrowotne ksylitolu, takie jak:
- w dłuższej perspektywie hamuje apetyt na słodycze,
- wpływa pozytywnie na mikroflorę jelitową,
- zapobiega zakwaszeniu organizmu,
- poprawia odporność organizmu dzięki swoim właściwościom bakteriobójczym,
- polepsza mineralizację kości poprzez polepszenie przyswajaniu wapnia,
- zapobiega osteoporozie dzięki wspomaganiu przyswajania potasu.
- Miód
Ma podobną kaloryczność do cukru. Mimo że zawiera głównie cukier, znajdziemy w nim także niewielkie ilości witamin z grupy B i składników mineralnych, a także: woski, olejki lotne, garbniki, enzymy lub pyłki kwiatowe.
- Erytrytol
Nieco mniej słodki od cukru, nie podnosi poziomu glukozy, a jego indeks glikemiczny wynosi 0. Dlatego jest dobrym słodzidłem dla diabetyków. Jest niskokaloryczny. Ma taką samą postać, co zwykły cukier. Produkuje się go poprzez proces fermentacji glicerolu z wykorzystaniem odpowiedniego szczepu drożdży.
- Syrop daktylowy
Syrop z daktyli jest słodszy od cukru i kaloryczny (oko. 270 kcal). Indeks glikemiczny takiego syropu zależy od tego, w jaki sposób został przygotowany – może wynosić od 35-60. Warto również pamiętać, że daktyle zawierają takie składniki, jak: żelazo, wapń, fosfor, witamina E, witaminy z grupy B i karoteny.
- Melasa
Melasa jest produktem ubocznym produkcji cukru. Ma postać ciemnobrązowego syropu i zawiera: cynk, wapń, żelazo, magnez, potas, miedź, chrom i witaminy z grupy B. Melasa pomaga obniżyć poziom złego cholesterolu we krwi, wspomaga także pracę układu nerwowego i pokarmowego.
Zobacz: Czego nie można jeść w ciąży?
